Ertelemeyi Bırakıp Hayatınızın Kontrolünü Ele Almak
- Motiocean
- 4 Haz
- 2 dakikada okunur
Erteleme Tuzağı
Şu anda okuduğunuz bu yazıyı bile başka bir işi ertelemek için okuyor olabilir misiniz? Endişelenmeyin, yalnız değilsiniz. Araştırmalar, yetişkinlerin yaklaşık %20'sinin kronik erteleyici olduğunu ve nüfusun %95'inin zaman zaman erteleme davranışı gösterdiğini ortaya koyuyor. Peki bu kadar yaygın olan ve hayatımızın kontrolünü elimizden alan bu alışkanlıktan nasıl kurtulabiliriz?
Erteleme, sadece zaman yönetimi sorunu değil, duygu yönetimi sorunudur. Farkında olmadan geleceğinizi ve potansiyelinizi her gün biraz daha erteliyorsunuz. İyi haber şu ki, doğru stratejilerle bu kısır döngüden çıkmak mümkün. İşte hayatınızın kontrolünü yeniden ele almanız için ihtiyacınız olan bilgiler...
1. Erteleme Psikolojisini Anlamak
Erteleme davranışının ardında yatan temel mekanizmalardan biri, anlık tatmini gelecekteki ödüllerden daha çok önemsememizdir. Beynimiz, şu anda alacağımız küçük bir ödülü (sosyal medyada gezinmek gibi), gelecekte elde edeceğimiz büyük ödüllerden (bir projeyi tamamlamanın getireceği tatmin gibi) daha değerli buluyor.
Neden erteliyoruz?
Mükemmeliyetçilik ve başarısızlık korkusu
Belirsizlik ve kontrolü kaybetme endişesi
Görevi sevmemek veya değerini görmemek
Yorgunluk ve enerji eksikliği
2. Mikro-Adımlar Tekniği: Başlamanın Sırrı
Çalışmalar gösteriyor ki, bir göreve başladığımızda beynimizdeki "Zeigarnik Etkisi" devreye giriyor ve tamamlanmamış görevler zihnimizde daha fazla yer kaplamaya başlıyor. Bu da görevin tamamlanması için bizi motive ediyor.
Mikro-adımlar nasıl uygulanır:
Görevinizi 5 dakikada yapılabilecek küçük parçalara bölün
İlk mikro-adıma hemen şimdi başlayın
Sadece o adımı tamamlamayı hedefleyin, devam etmek isteyip istemediğinize sonra karar verin
İnanması zor gelebilir, ama çoğu zaman o ilk 5 dakika, sizi 30 dakika hatta saatlerce çalışmaya itebilir.
Örneğin, "tüm evi temizlemek" yerine "sadece mutfak tezgahını silmek" gibi daha küçük bir görevle başlayın. Bunu yaptıktan sonra, muhtemelen devam etmek için daha fazla motivasyon hissedeceksiniz.
3. Çevre Tasarımı: Erteleme Tuzaklarını Ortadan Kaldırmak
Çevremiz, davranışlarımızı düşündüğümüzden çok daha fazla etkiliyor. Stanford Üniversitesi'nden Dr. BJ Fogg'un araştırmaları, davranış değişikliğinin en etkili yollarından birinin çevremizi yeniden tasarlamak olduğunu gösteriyor.
Ertelemeye davetiye çıkarmayan bir çevre için:
Telefonunuzu görüş alanınızın dışına koyun
Çalışma alanınızı sadece çalışmak için kullanın
"Rahatsız etmeyin" modunu çalışırken aktifleştirin
Zamanlayıcı kullanarak belirli çalışma aralıkları belirleyin
İrademizi kullanmak yerine, çevremizi değiştirerek erteleme davranışını engellemek çok daha az enerji gerektirir.
4. Hesap Verebilirlik ve Ödül Sistemleri
Psikoloji araştırmaları, başkalarına hedeflerimizi açıkça söylediğimizde, onları gerçekleştirme olasılığımızın arttığını gösteriyor. Ayrıca, küçük ödüllerle kendimizi motive etmek, dopamin sistemimizi harekete geçirerek başlama ve devam etme motivasyonumuzu artırıyor.
Etkili hesap verebilirlik için:
Bir hesap verebilirlik ortağı bulun
Haftalık ilerleme raporları hazırlayın
Her tamamlanan görev sonrası kendinize küçük ödüller verin
Başarısızlığa karşı sonuçlar belirleyin (örn: bir yardım kuruluşuna bağış yapmak)
"Yarın yapacağım" demek yerine, "Bugün saat 14:00'te bu işe 20 dakika ayıracağım ve arkadaşım Ayşe'ye rapor vereceğim" gibi net taahhütlerde bulunun.
Şimdi Harekete Geçme Zamanı
Erteleme, alışkanlıklarımızı değiştirerek ve doğru stratejileri uygulayarak üstesinden gelebileceğimiz bir sorundur. Her büyük değişim gibi, ertelemeyi bırakmak da bir günde gerçekleşmez. Ancak bu yazıda paylaşılan teknikleri düzenli olarak uygulamaya başladığınızda, hayatınızın kontrolünü yeniden ele aldığınızı hissedeceksiniz.
Bugün, ilk adımı atma günü olsun. Yazıyı okudunuz, şimdi sıra uygulamada. Bir sonraki ertelediğiniz görev için, bu yazıdan bir tekniği seçin ve hemen şimdi 5 dakikanızı ayırarak başlayın. Yarını beklemek yok, çünkü gerçek değişim hep "şimdi" başlar.
Anket: Sizce erteleme alışkanlığınızı yenmekte en çok hangi strateji işe yarayabilir? Aşağıdaki seçeneklerden birini yorumlarda belirtin!
Mikro-adımlar tekniği
Çevre tasarımı
Hesap verebilirlik sistemi
Diğer (lütfen açıklayın)
Yorumlar